Zelf verbouwen?

3 / 4

Het feit dat je (alle) werken zelf uitvoert en geen of minder aannemers inschakelt, betekent niet dat je architect ook minder werk heeft. Integendeel zelfs.

Als je renovatiewerken wil uitvoeren waarvoor je een stedenbouwkundige vergunning nodig hebt, moet een architect het dossier voor de vergunningsaanvraag in orde brengen. Nadat de gemeente de vergunning heeft uitgereikt, is die architect (of eventueel een collega van hem) wettelijk verplicht om ook de uitvoering van die werken te controleren. Hij moet erop toezien dat de werken correct worden uitgevoerd en draagt daarvoor een serieuze verantwoordelijkheid. Bij een gebruikelijke verbouwing heeft hij een aannemer als tussenschakel. Die beschikt normaal over het nodige vakmanschap voor de werken in kwestie en neemt een deel van de verantwoordelijkheid op zich. Als je daarentegen zelf werken uitvoert als bouwheer, moet je architect meer controletijd uittrekken. Hij kan er immers niet van op aan dat je over dezelfde bekwaamheden beschikt als een professionele aannemer. Hij zal hoogstwaarschijnlijk ook vaker advies moeten geven en je eventueel moeten behoeden voor fouten. Het spreekt voor zich dat je voor al dat extra werk een hogere vergoeding betaalt.

 

Vandaar de algemene tip: bespreek je doe-het-zelfplannen op voorhand met je architect. Hij kan je adviseren welke werken de moeite lonen om zelf uit te voeren, en welke daarvoor minder of niet in aanmerking komen. Ook kan hij je vertellen in welke volgorde je de werken het best uitvoert om te voorkomen dat je op zeker ogenblik afgewerkte zaken weer moet af- of uitbreken. Meteen kan je concrete en op harde feiten gebaseerde afspraken maken over zijn inbreng en vergoeding. Voor welke werken is zijn controle noodzakelijk? Kan je al een planning van de werken opstellen? Hoe bouw je in die planning voldoende flexibiliteit in voor beide partijen? Wat zal je dat kosten? Om een goed zicht te hebben op de kostprijs van de architect voor uitvoering kan je bv. een forfaitaire prijs afspreken voor x aantal werfcontroles, met een uur- of stukprijs per extra tussenkomst.

 

Ruwbouw versus afwerking

 

Over het algemeen laat je ruwbouwwerken zoals metselwerk, stukadoren, de plaatsing van ramen en dergelijke beter door een aannemer uitvoeren. Die werken gaan gepaard met grotere risico’s, zodat de tienjarige garantie die zij je wettelijk bieden goed van pas komt. Als je woning ouder is dan 10 jaar en je ze hoofdzakelijk als gezinswoning gebruikt, betaal je slechts 6% btw op de aannemersfacturen. Als je daarentegen zelf materialen aankoopt, betaal je de volle pot aan btw. Bovendien heb je hoogstwaarschijnlijk gespecialiseerd gereedschap nodig. Dat kan je weliswaar huren, maar al meermaals signaleerden consumentenverenigingen en andere partijen dat dergelijk huurgereedschap niet altijd in de beste en meest veilige staat verkeert.

 

De grootste winst kan je boeken door de afwerking voor je rekening te nemen, omdat daar heel wat dure werkuren in kruipen terwijl de risico’s op grote problemen achteraf veel kleiner zijn. We denken dan aan vloeren en tegels plaatsen, plinten opspuiten, een keuken kopen en zelf plaatsen. Je architect kan je daarbij aardig van pas komen. Hij kan bijvoorbeeld opmeten hoeveel vierkante meter vloer- of andere tegels je nodig hebt. Mits enig speurwerk vind je in een tegelhandel wellicht een stockoverschot tegen een vriendenprijsje. Je kan natuurlijk ook wachten tot bepaalde collecties in discount komen en dan je slag slaan.

 

Nog een tip. Sommige bedrijven bieden een ventilatiesysteem in zelfbouwpakket aan. Zij staan in voor het legschema en de berekening van de aantal lopende meter buis en bochten. Na plaatsing controleren zij of alles in orde is en verzorgen ze de aansluiting. Meteen nemen zij de verantwoordelijkheid op zich dat alles is getest en goed bevonden.

 

Een andere klus die je perfect zelf kan klaren, is het opruimen van de werf. Vooral na de ruwbouwfase stapelt het afval zich al snel op. Hou dat in de gaten en sorteer alles. Zo vermijd je dat je op zeker ogenblik met een hoop ongesorteerd puin opgescheept zit waarvoor je een dure container moet laten aanrukken. Nog een voorbeeld: als je een PUR-vloer laat spuiten, moet alles proper zijn. De aannemer rekent voor zo’n schoonmaakbeurt gemiddeld 750 euro aan. Door een machine te huren en zelf enkele uren de handen uit de mouwen te steken, spaar je al snel 700 euro uit.

 

Goede raad

 

Je architect om advies vragen is een zaak, dat advies opvolgen een andere. Je zou niet de eerste bouwheer zijn bij wie een muur omvalt omwille van ondoordacht gegraven sleuven. Een andere klassieker zijn zelf geslepen elektriciteitsleidingen in muren. Als je die consequent horizontaal inslijpt, kan dat tot stabiliteitsproblemen of in het ergste geval zelfs tot instortingsgevaar leiden. In plaats van uit te sparen moet je dan een veelvoud uitgeven voor herstellingswerken. Zelf isolatie plaatsen in afwerking is perfect mogelijk, maar als het niet correct gebeurt, moet je het werk een tweede keer laten uitvoeren wat je uiteraard extra centen kost.

 

Kijk ook uit als je (goedkopere) materialen in het buitenland aankoopt. Misschien zijn ze niet BENOR-gekeurd, iets waar je architect en aannemer gegarandeerd en terecht problemen mee zullen hebben. Of misschien beschikken ze niet over de vereiste certificaten. Als pakweg een raam uit Bulgarije of een niet-gecertificeerd isolatiemateriaal niet wordt aanvaard in je epb-aangifte, kan je dat een boete opleveren. Zuur, zeker als de boete hoger ligt dan wat je had uitgespaard door de lagere aankoopprijs. Om maar te zwijgen van het feit dat die materialen wellicht niet presteren zoals het hoort en je daardoor een hoger energieverbruik of problemen (bv. condensatie) krijgt.

 

Een ander mogelijk struikelblok is dat je waarschijnlijk hulp krijgt van vrienden of familieleden. Opnieuw is het maar de vraag of zij de werken uitvoeren zoals het hoort. Als dat niet het geval is, kan je hen achteraf daar niet op aanspreken, en moet je eens te meer de werken opnieuw laten uitvoeren. Een dienst vraagt ook om een wederdienst, zodat je jezelf allerlei verplichtingen op de hals haalt. Bovendien is het opletten geblazen met de sociale of de arbeidsinspectie. Verder moet je op zoek naar een gepaste verzekering voor het geval die mensen een ongeval krijgen op je werf. Een laatste aandachtspunt: als je een zelfstandig beroep uitoefent – je bent bv. een zelfstandig elektricien -, en als je dat gedeelte van de werken zelf uitvoert, ben je btw verschuldigd op de waarde van die werken. Een verwittigd verbouwer …

 

In het volgend nummer: wat moet je zeker controleren voor je het aannemingscontract ondertekent?

25 APRIL 2017

Auteur: Colette Demil & Staf Bellens